زمرد تراپیچ (Trapiche Emerald) یکی از گوهرسنگهای کمیاب و منحصربهفرد است.
یکی از چهار سنگ اصلی جواهرات لوکس (High Jewelry)، زمرد است. رنگ سبز زمردی بوی طبیعت میدهد و بسیار نزد جواهردوستان محبوب است. زمردهای کلمبیایی که در اعماق کوههای کوردیلا (Cordillera) در رشته کوه آند یافت میشوند، از بهترین زمردهای جهان هستند. آنها مانند گنجینهای سرسبز هستند که هزاران سال پنهان بوده و انسانها قرنها به دنبال آنها بودهاند.
زمردهای کلمبیایی به دلیل رنگ سبز پرجنبوجوش خود که از عنصر کروم میآید، شهرت دارند. وقتی این زمردها به صورت کریستال تراپیچ شکل میگیرند، شبیه به چرخی با شش پره، استاندارد زیبایی سنگهای قیمتی را جابهجا میکنند.
زمردهای تراپیچ از معدن پناس بلانکاس کلمبیا هستند. نمونه راف به وزن 58.53 قیراط و نمونه تراشخورده به وزن 22.74 قیراط
هنگامیکه معدنچیان زمرد برای اولین بار این جواهرات طرحدار را کشف کردند، آنها را “تراپیچ” نامیدند، تراپیچ یک کلمه اسپانیایی است، بهمعنی چرخهای چند پره که به ارابه گاوها برای خردکردن نیشکر میبستند. زمرد تراپیچ برای اولین بار در سال 1879 توسط کانیشناس فرانسوی امیل برترند (Emil Bertrand) در نشستی در Société Géologique de France توصیف شدند.
زمرد تراپیچ در سنگهای میزبان شیل سیاه و تنها در چند معدن کلمبیا در کمربند غربی حوضه کوردیلرای شرقی یافت میشوند. شکل ظاهری آنها شامل یک هسته مرکزی، شش بازو و دندریتهای شیل سیاه – یک ساختار درخت مانند کریستالی و شاخهای است که بین بازوها و اطراف هسته تشکیل میشود. هنگامی که کریستال زمرد تراپیچ را عمود بر محور C بلورشناسی نظاره کنیم، تراپیچها قابل مشاهده هستند و اغلب به صورت دامله تراش داده میشوند تا تراپیچ بهتر قابل مشاهده باشد.
مواد کربنی از زمرد تراپیچ جدا شدهاند تا یک الگوی ستارهای را خلق کنند.
زمردهای تراپیچ در همان شرایط هیدروترمال مانند سایر زمردهای کلمبیایی تشکیل میشوند، اما بافت آنها ناشی از تاریخچه رشد پیچیدهای است که با تغییرات فشار سیال در زمینشناسی ساختاری ذخایر مشخص میشود. تقارنی که در سیستم تبلور هگزاگونال زمرد وجود دارد، تعداد و نحوه رشد تراپیچ را تعیین میکند و باعث ایجاد شش بازو میشود.
هسته مرکزی یک تراپیچ بسته به نحوه شکلگیری آن میتواند باز یا بسته باشد و از کوچک به بزرگ در داخل یک کریستال مخروطی قرار گیرد.
الگوی شش پره در تراپیچ، استاریسم نیست، که بهعنوان پدیده در سنگهای قیمتی باشد و توسط ایننکلوژنهای داخل آن بهوجود آمده باشد، بلکه بازوهای گوهرسنگ تراپیچ در جای خود باقی می مانند. (توجه: تنها تعداد کمی از زمردها شناخته شدهاند که پدیده استاریسم داشته باشند.)



